Tavaf ve Kısımları
Tavaf Nedir?
Tavaf, Hacerü-l Esved’in bulunduğu köşeden başlayarak Kabe’yi solumuza alıp, etrafında 7 defa dolaşmaktır. Kabe-i Muazzama’nın etrafında her bir dolanmaya şavt denir. 7 şavt bir tavaf olur. Her tavafın yapılışı aynıdır. Aradaki fark, niyeti tayindedir. Bu bakımdan tavaf yapacak olan kimse niyetiyle tavafın nev’ini belirler.
Ziyaret tavafı : Haccın rükünlerinden olan farz tavaftır. Yapılış zamanı, Kurban Bayramı’nın birinci günü fecrin doğuşundan itibaren ömrün sonuna kadardır. Ancak bu tavafın, kurban bayramı günleri içinde (üçüncü günü güneş batmazdan evvele kadar) yapılması vaciptir. Üçüncü günden sonraya bırakılması halinde ceza kurbanı vaciptir. Tamamıyla terki halinde ise hac bozulur, fasit olur.
Tavafın Nevileri
- Kudüm tavafı : Hacc-ı ifrad ve hacc-ı kıranda bulunan afakiler (Mekke-i Mükerreme’nin dışından gelenler) için sünnettir.
- Ziyaret tavafı : Haccın farz olan tavafıdır.
- Veda tavafı : Afakiler (Mekke-i Mükerreme’nin dışından gelenler) üzerine vacip olan tavaftır.
- Umre tavafı : Umrenin farzlarından olan tavaftır.
- Nezir tavafı : Nezir edilen (adanan) tavafdır ki vaciptir.
- Tahiyyetül-mescid tavafı : Mescid-i Haram’a ne zaman girilirse yapılması sünnet olan tavaftır.
- Nafile tavafı : Farz veya vacip tavafların dışında bir Müslümanın dilediği kadar yapabileceği tavaftır.
Tavafın Sünnetleri
- Necasetten taharet.
- Tavafa başlarken, Haceru’l-Esved’in hizasına, Rükn-i Yemani tarafından gelmek.
- Tavafa başlarken ve her şavtın sonunda Hacer-i Esved’i selamlamak.
- Sonunda sa’y olan tavaflarda erkeklerin ıztıba ve remel yapması.
- Şavtları ara vermeden yapmak.
- Tavaf asnasında zikir, tekbir, tehlil ve dua ile meşgul olmak.
- Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak.
- Tavafa başlarken Hacer-i Esved’in karşısında “Bismillahi Allahü Ekber” derken ellerini kaldırmak.
Tavafın sünnetlerinin mazeretsiz terki mekruhtur. Fakat mazeretsiz de terkedilmiş olsa cezayı gerektirmez.
Tavafın Yapılışı
Hangi tavaf yapılacaksa, ona niyet edilir. Rükn-i Yemani tarafından Hacer-i Esved’in bulunduğu yere gelinir. Mümkünse tekbir ve tehlil ile Hacer-i Esved öpülür. Mümkün olmadığı takdirde, Hacer-i Esved’e dönülür ve “Bismillahi Allahü Ekber” diyerek selam verilip, sağ elin içi öpülür. Daha sonra tekbir, tahmid ve salavat getirilir. Tavaf esnasında telbiye getirilmez. Selam verildikten sonra Kabe sol tarafa alınarak tavafa başlanır.
Her dönüş bir şavttır. 7 şavt bir tavaftır.Kabe’nin kapısında ve rükunların her birinde duaları okunur, salat ü selam, tekbir ve tehliller getirilir. Tavaf, Hatim’in dışından yapılır. Rükn-i Yemani’ye gelince el sürülür veya selamlama yapılıp, el öpülmez. Hacer-i Esved’e gelince tekrar selam verilir. Birinci şavt tamamlanmış olur. Hanımlar, dua, tekbir ve tehlillerde seslerini yükseltmezler. Tavaflarını en tenha yerden yaparlar. Tavaf bittikten sonra mümkünse Makam-ı İbrahim’de, değilse Mescid-i Haram’ın müsait bir yerinde, -kerahet vakitleri haricinde- iki rek’at tavaf namazı kılınır. Bu namaz vaciptir. Birinci rek’atta Kafirun, ikinci rek’atta İhlas sureleri okunur.
Tavaf namazı kerahet vakitlerinde kılınmaz.Akşamın farzından sonra, önce tavaf namazı, sonra da akşamın sünneti kılınır.Tavaf namazından sonra, Kabe-i Muazzama’ya dönerek ayakta bol bol zemzem içilir, ihlas ve samimiyetle dua edilir.
